Blockchain nedir ve nasıl çalışır?

Blockchain, özel bir veritabanı türüdür. İşlemler yalnızca bir parti tarafından yönetilmez, bunun yerine tüm işlem geçmişi, merkezi olmayan ve dağıtılmış bir deftere kaydedilir.

Blockchain teknolojisi güvenli ve sağlamdır ve bu nedenle hassas bilgilerin depolanması ve işlenmesi için idealdir. Blockchain’in arkasındaki devrim niteliğinde özelliği ise, işlemlerin tek tek değil, aynı anda birçok bilgisayar tarafından tamamlanmasıdır.

Bitcoin tipik bir uygulamadır. Bitcoin'e güven, tek bir şirket veya hükümet tarafından değil, dünyanın her yerindeki bağımsız bir bilgisayar topluluğu tarafından yönetilen, merkezi olmayan, değişmez bir defter aracılığıyla güvence altına alınır.

Tüm bilgisayarlar, eşler arası ağ (P2P) adı verilen aynı ağda bulunur. Sektörde, bu model genellikle "dağıtılmış güven modeli" olarak adlandırılır.

Güven modeli

Blockchain, birçok nedenden dolayı interneti ve hatta dünyayı değiştirme potansiyeline sahip çığır açan teknolojiler sunar. Blockchain’in nasıl çalıştığını anlamak için daha derine indiğimizde, sistemi anlamanın giderek daha kolay olduğunu göreceksiniz.

Her node, blockchain ağının tam bir görüntüsünü içerir.

Her şeyin kolayca kopyalanabildiği ve çoğu kullanıcının anonim olduğu dijital bir alanda kime güvenilebilir? Blockchain, bu can alıcı soruyu çözmeye yardımcı olabilir. Bir blockchain tek bir kişi tarafından değil, düzenli zaman dilimlerinde yüzlerce, binlerce ve hatta milyonlarca topluluk üyesi tarafından güncellenir ve doğrulanır.

Bir şirket, hükümet veya banka gibi tek bir merkezi parti yerine; tüm blockchain ağı, paylaşılan bir "gerçeklik" üzerinde, yani ağda şimdiye kadar gerçekleşen tüm işlemlerin  geçmişi üzerinde karar kılar. Bu anlaşmaya konsensüs (fikir birliği) denir.

Ağda şimdiye kadar gerçekleşen her işlem kaydedildiği ve kalıcı olarak saklandığı için, defterin geçmişini değiştirmek veya aynı işlemi iki kez göndermek (yani çift harcama) mümkün değildir. Bu kesinlik, karşılıklı güven yaratır.

Başka bir deyişle, hiçbir kullanıcı, sistemi bir bütün olarak aldatamayacağı için blockchain ağı katılımcılarının birbirlerine güvenmelerine bile gerek yoktur.

Blockchain teknolojisi, taraflar arasındaki sözleşmeler, fikri mülkiyet hak sahipliği, kimlik ve tabii ki Bitcoin gibi kripto para birimleri gibi doğrulanabilir ve kalıcı olması gereken işlemler için uygundur.

Blockchain nasıl çalışır?

Ağın işlem geçmişinin kimse tarafından manipüle edilmemesini sağlamak için ağın arkasındaki topluluğun ortak bir "gerçeklik" üzerinde anlaşması gerekir.

Blockchain’de işlemler, bloklar halinde saklanır ve her yeni oluşturulan blok, "hash" adı verilen benzersiz bir kimlik numarasıyla kendisinden önceki bloğa atıfta bulunur. Bu bloklar bir zincir oluşturur, bu duruma “blok zinciri” adı verilir. Bu zincir sonsuza kadar devam eder.

Bitcoin gibi blok zincirlerinde güven, tüm blokların insanlar tarafından görülebilmesi gibi teknolojik özelliklere dayanır. Ağdaki özel bir bilgisayar türü olan madenci tarafından doğrulanmadan, bloğa hiçbir işlem eklenmez. Bu şekilde topluluk, hileli bir işlemin, blok zincirine kaydedilmesini engeller. 

Sonuç olarak, bir blok zinciri, işlemlerin siber saldırılara karşı dayanıklı olduğu bilindiğinden, iş yapmak için birbirlerine güvenmeleri gerekmeyen kişiler tarafından bile kullanılabilir.